سلام به شما عزیزان امیدوارم حال همگی خوب باشه و آماده باشید تا با قدرت بیشتر برای موفقیت‌های بزرگ‌تر تلاش کنید. حالا که امتحانات ترم اول رو پشت سر گذاشتید، باید برای یک مطالعه اصولی‌تر و هدفمندتر برنامه‌ریزی کنید. امروز با هم به بررسی صفر تا صد زیست‌شناسی دهم می‌پردازیم.
اهمیت زیست‌شناسی دهم در کنکور
همونطور که می‌دونید، درس زیست‌شناسی در رشته‌ی تجربی از اهمیت ویژه‌ای برخورداره. این درس با ضریب ۱۲ در کنکور، یکی از تأثیرگذارترین درس‌ها در نتیجه کنکور شماست و پایه‌ی دهم، با ضریب ۴، نقش اساسی در ساختار این درس داره. از سال ۱۴۰۱ تعداد سوال‌های زیست در کنکور به ۴۵ سوال با زمان ۴۵ دقیقه تغییر کرده. حالا بریم سراغ بررسی فصول این کتاب و اهمیت هر کدوم از اون‌ها در کنکور.
آشنایی با فصول زیست‌شناسی دهم
کتاب زیست‌شناسی دهم شامل ۷ فصل هست که به دو بخش جانوری و گیاهی تقسیم می‌شه. از این ۷ فصل، ۵ فصل اول مربوط به مباحث جانوری و ۲ فصل آخر به مباحث گیاهی می‌پردازن.
- فصل اول: دنیای زنده
این فصل معمولاً به تنهایی مورد سوال قرار نمی‌گیره، اما نکات مهمی داره که در ترکیب با سایر فصول به ویژه فصل ۷ زیست دوازدهم می‌تونه سوالات ارزشمندی رو ایجاد کنه. - فصل دوم: گوارش و جذب مواد
این فصل از مهم‌ترین فصول زیست‌شناسیه که درباره ساختار و عملکرد دستگاه گوارش صحبت می‌کنه. به طور میانگین، ۳ سوال مستقل و ۲ سوال ترکیبی از این فصل در کنکور طرح می‌شه. توصیه می‌کنم تصاویر این فصل، به خصوص بخش انتهایی، رو دقیق مطالعه کنید و تست‌های ترکیبی بزنید. - فصل سوم: تبادلات گازی
این فصل شامل مباحث تنفس و تهویه ششیه که اگرچه ساده به نظر می‌رسه، اما سوالات ترکیبی و مفهومی زیادی در کنکور ازش مطرح می‌شه. - فصل چهارم: گردش مواد
فصل چهارم درباره ساختار قلب، رگ‌ها و خون صحبت می‌کنه و از فصل‌های محبوب طراحان کنکوره که معمولاً سوالات ترکیبی با مباحث دیگه مثل گوارش، تنظیم اسمزی و عصبی داره. انواع گردش خون و ساختار قلب از موارد پراهمیت هستن. - فصل پنجم: تنظیم اسمزی و دفع مواد زائد
این فصل درباره ساختار کلیه و فرآیند تخلیه ادرار صحبت می‌کنه و به راحتی با سایر فصل‌ها ترکیب می‌شه. توصیه می‌کنم به اشکال این فصل توجه ویژه‌ای داشته باشید، چون سوالات کنکور زیاد به تصاویر وابسته‌ان. - فصل ششم: از یاخته تا گیاه
ورود شما به اولین فصل گیاهی که درباره ویژگی‌های سلول‌های گیاهی، سامانه‌های بافتی و ساختار گیاهان صحبت می‌کنه. یادگیری مفهومی این فصل باعث می‌شه در فصول بالاتر و مباحث ترکیبی کنکور دست بالا داشته باشید. - فصل هفتم: جذب و انتقال مواد
این فصل به انتقال مواد در گیاهان می‌پردازه که از اهمیت زیادی برخورداره. پیشنهاد می‌کنم مراحل مختلف انتقال رو برای خودتون به یاد بسپارید و با شکل‌گیری دقیق این موضوعات آشنا بشید.
از سال ۱۴۰۰ به بعد، طراحان کنکور توجه بیشتری به مباحث گیاهی داشتن و حدود ۱۰ سوال از کنکور رو به این دو فصل اختصاص دادن، پس مطالعه این دو فصل خیلی مهمه.
اهمیت فصول و نحوه مطالعه‌ی هر فصل
در ادامه اهمیت هر فصل و نحوه مطالعه دقیق اون‌ها رو مرور می‌کنیم:
- فصل اول:
این فصل به تنهایی پرسش‌های زیادی نداره، اما برای ترکیب با فصل ۷ زیست دوازدهم خیلی ارزشمنده. با یک مرور دقیق و کوتاه می‌تونید مطالب اساسی رو به خوبی در ذهن داشته باشید. - فصل دوم:
این فصل شامل مباحث زیادی از دستگاه گوارش و جذب مواد می‌شه. نکات و اشکال این فصل، به‌ویژه بخش آخر اون، اهمیت زیادی دارن و برای درک کامل بهتره تست‌های بیشتری حل کنید تا نکات مهم رو به خوبی مسلط بشید. - فصل سوم:
مباحث تنفس و تهویه ششی به ویژه اعداد و ارقام مربوط به حجم‌های تنفسی و ظرفیت‌ها اهمیت زیادی دارن و می‌تونن به طور ترکیبی با سایر فصل‌ها سوال بیان. پیشنهاد می‌کنم روی این بخش بیشتر کار کنید و به تست‌های ترکیبی دقت کنید. - فصل چهارم:
این فصل درباره قلب و گردش خون صحبت می‌کنه و مطالب گسترده‌ای داره که سوالات ترکیبی زیادی ازشون میاد. توصیه می‌کنم بعد از تسلط ۴۰ تا ۵۰ درصدی روی کتاب درسی، تست بزنید تا نکات مهم و ترکیبی رو بهتر متوجه بشید. - فصل پنجم:
این فصل به مباحث کلیه و تنظیم اسمزی می‌پردازه و نکات تصویری زیادی داره. دقیقاً باید بدونید هر قسمت چی رو نشون می‌ده و بهتره هر شکل رو به دقت مطالعه کنید. - فصل ششم و هفتم:
این فصول گیاهی هستن و با فصل ژنتیک دوازدهم در ارتباطن. بهتره این فصول رو دقیق مطالعه کنید و تست‌های زیادی بزنید. گیاهی‌ها اگرچه خشکن، اما با مرور و تست‌زنی تسلط کافی رو کسب خواهید کرد.
منابع پیشنهادی برای مطالعه زیست‌شناسی دهم
برای دانش‌آموزان پایه دهم، کتاب خیلی سبز تک پایه به عنوان منبع اول بسیار مناسبه و برای کسانی که دنبال سوالات سطح بالاتری هستن، IQ+ انتخاب عالی‌ایه. برای داوطلبان کنکور، کتاب خیلی سبز جامع می‌تونه نیازهای شما رو پوشش بده و اگر می‌خواید با سوالات چالشی مواجه بشید، IQ جامع پیشنهاد می‌شه.
توصیه‌های طلایی برای موفقیت در زیست‌شناسی
۱. اهمیت زیست‌شناسی رو درک کنید:
در رشته‌ی تجربی، زیست‌شناسی درس اصلیه و باید هر روز براش زمان بذارید، حتی اگه شده ۴۰ دقیقه. فرقی نداره که دانش‌آموز مدرسه‌اید یا پشت کنکوری، زیست‌شناسی باید اولویت اول شما باشه.
۲. تعادل بین مطالعه و تست‌زنی:
بدونید که فقط با مطالعه کتاب درسی نمی‌تونید به تسلط برسید؛ تست زدن و برگشت به کتاب درسی لازمه.
- علامت‌گذاری تست‌ها:
تست‌های نکته‌دار یا اونایی که اشتباه زدید رو حتماً علامت‌گذاری کنید تا بتونید در زمان مرور ازشون استفاده کنید. - بررسی کامل پاسخ‌نامه‌ها:
پاسخ‌نامه تست‌ها رو با دقت بررسی کنید. حتی تست‌هایی که درست جواب دادید هم نیاز به تحلیل دارن تا بدونید نظر طراح چه بوده.
سخن پایانی
در نهایت، برای تک تک شما آرزوی موفقیت و خوشبختی دارم. امیدوارم با تلاش و پشتکار به تمامی اهداف زیباتون برسید. یادتون باشه، زیست‌شناسی درسیه که باید ازش لذت ببرید و با عشق یاد بگیرید.
