سلام به همه دوستان عزیز، امیدوارم حال دلتون عالی باشه و در این روزها بهترین اتفاقها براتون رقم بخوره. امروز میخوام با شما در مورد موضوعی صحبت کنم که ممکنه خیلی از ماها باهاش دست و پنجه نرم کرده باشیم و باعث شده باشه نتونیم از زمانمون به بهترین شکل استفاده کنیم. بله، درست حدس زدید؛ موضوعی که میخواهیم در موردش صحبت کنیم، کمال گرایی است.
کمال گرایی چیست؟
کمالگرایی یکی از ویژگیهای رفتاری است که میتواند بر روند زندگی فرد تاثیرگذار باشد. این ویژگی باعث میشود فرد همیشه به دنبال بهترین و بینقصترین وضعیت باشد و هر چیزی که به نظرش نمیرسد کامل و بیعیب است، کنار میگذارد. کمالگرایی در واقع باعث میشود ما خود را از انجام کارهایی که فکر میکنیم هنوز آماده نیستیم یا شرایطش کامل نیست، بازداریم.
یکی از مشکلاتی که کمالگرایی به دنبال دارد این است که ما خودمان را در انتظار لحظهای ایدهآل قرار میدهیم، لحظهای که همه شرایط به بهترین نحو ممکن فراهم شود. اما این لحظه هیچوقت فرا نمیرسد و این دیدگاه باعث میشود که هیچوقت به سمت عمل نرویم. در واقع، کمالگرایی یکی از عواملی است که باعث میشود نتوانیم از زمان خود بهرهبرداری مطلوبی داشته باشیم.
ویژگیهای کمالگرایان
یکی از ویژگیهای اصلی افراد کمالگرا این است که آنها یا همه چیز را کامل میخواهند یا هیچچیز. این دیدگاه صفر و صدی باعث میشود تا فرد هیچگاه از نقطهای شروع نکند، چون به دنبال بهترین شرایط است که معمولا هیچگاه به وجود نمیآید. برای مثال، فرض کنید که شما قصد دارید ساعت 8 صبح شروع به درس خواندن کنید، اما چون ساعت 8 صبح شده و هنوز شروع نکردید، میگویید «فردا بهتر است»، در نتیجه کار را به تعویق میاندازید. این دقیقاً یکی از تلههای کمالگرایی است.
همچنین کمالگرایان معمولاً معتقدند که باید شرایط کاملاً مرتب و منظم باشد تا کاری را شروع کنند. به عنوان مثال، شاید شما زمانی که میخواهید درس بخوانید، منتظر باشید که اتاقتان کاملاً مرتب شود و یا حتی پس از مرتب کردن اتاق به فکر خوردن غذا یا استراحت بیفتید و در نهایت زمان مفیدی برای درس خواندن از دست برود. این روند تکراری باعث میشود تا در نهایت هیچ کاری انجام ندهید.
کمالگرایی و تاثیر آن بر بهرهوری زمانی
یکی از مشکلات اصلی کمالگرایان این است که همیشه بیشتر از آنچه که میتوانند انجام دهند، از خود انتظار دارند. این نوع انتظارات غیرواقعی باعث میشود که در عمل هیچوقت به هدف نرسند و حتی ممکن است احساس ناکامی و شکست کنند. به عنوان مثال، ممکن است فردی که میخواهد در طول روز 12 ساعت مطالعه کند، اگر نتواند به این هدف برسد، تمام تلاشهایش را بیفایده بداند و در نهایت از ادامه کار دست بکشد.
اما نکتهای که در اینجا باید به آن توجه کنیم این است که کمالگرایی در واقع بیشتر به تلاشهای ذهنی اختصاص دارد تا به عمل. به عبارت دیگر، فرد کمالگرا بیشتر در ذهن خود غرق است و به جای اقدام عملی، به دنبال یافتن شرایط ایدهآل است.
چگونه با کمالگرایی مقابله کنیم؟
برای مقابله با کمالگرایی، اولین قدم این است که دیدگاه واقعبینانهتری نسبت به خود و تواناییهایمان داشته باشیم. در آغاز کار، نیازی به کمال و بینقص بودن نیست. کافی است که یک شروع ساده داشته باشیم و قدم به قدم پیش برویم. به طور مثال، اگر میخواهید در روز 12 ساعت مطالعه کنید، ابتدا با 4 ساعت شروع کنید و سپس هر روز زمان مطالعه خود را افزایش دهید تا به هدف خود برسید. این پیشرفت تدریجی نه تنها باعث میشود که از نظر روانی احساس موفقیت کنید، بلکه بهرهوری شما را نیز بهبود میبخشد.
گامهای موثر در مواجهه با کمالگرایی
- شروع از جایی که هستید
به جای انتظار برای شرایط ایدهآل، همین حالا شروع کنید. اگر نمیتوانید 12 ساعت درس بخوانید، از 4 ساعت شروع کنید و هر روز زمان آن را افزایش دهید. قدم به قدم پیش بروید. - برنامهریزی واقعبینانه
برنامهریزیهای روزانه و هفتگی باید مطابق با واقعیت و تواناییهای شما باشد. اگر توانایی شما در روز 5 ساعت مطالعه است، نباید برنامهای برای 12 ساعت تعیین کنید که در نهایت ناامید شوید. برنامهای که برای خود تعیین میکنید باید قابل اجرا باشد. - دوری از تعویق
یکی از ویژگیهای رایج کمالگرایان این است که به دلیل نرسیدن به شرایط ایدهآل، کارها را به تعویق میاندازند. به جای این کار، خود را ملزم به انجام آنچه که میتوانید بکنید، حتی اگر کامل نباشد، کنید. این کار باعث میشود که احساس رضایت داشته باشید و از انجام کارها لذت ببرید. - تمرکز بر فرآیند، نه نتیجه
به جای تمرکز بر نتیجه نهایی، بیشتر بر روی فرآیند و پیشرفتهای تدریجی تمرکز کنید. به این ترتیب از هر قدمی که برمیدارید لذت خواهید برد و با انگیزه بیشتری ادامه خواهید داد. - اجتناب از تفکر صفر و صدی
به جای این که همه چیز را یا باید کامل باشد یا هیچ، سعی کنید فضا را برای پیشرفت تدریجی باز کنید. اگر امروز نتواستید تمام ساعات مطالعه را انجام دهید، نگران نباشید. فردا روز دیگری است و شما هنوز در حال پیشرفت هستید.
کمالگرایی، تلهای برای موفقیت
کمالگرایی میتواند شما را از پیشرفت بازدارد و باعث شود که هیچوقت به هدفهای خود نرسید. برای اینکه از این تله رهایی یابید، باید به خودتان اجازه دهید که کامل نباشید. با گذر زمان، شما خواهید دید که همین قدمهای کوچک، در نهایت به پیشرفتهای بزرگ منتهی میشوند. فراموش نکنید که موفقیت به معنای کامل بودن نیست، بلکه به معنای تلاش مداوم است.
نتیجهگیری
کمالگرایی ممکن است ابتدا جذاب به نظر برسد، اما در عمل به دلیل موانعی که به وجود میآورد، میتواند بهرهوری شما را کاهش دهد. با تنظیم برنامههای واقعبینانه و انجام قدمهای کوچک و مداوم، میتوانید این تله را کنار بگذارید و به موفقیتهای بزرگ دست یابید. همانطور که گفتم، تلاش برای بهبود تدریجی و داشتن دیدگاه واقعبینانه، کلید موفقیت در هر زمینهای است.
ایام باقی مانده از زمانتان را به بهترین شکل ممکن استفاده کنید و از کمالگرایی رهایی یابید تا بتوانید به اهداف خود برسید.