برای کاهش خستگی ناشی از مدرسه رفتن و افزایش بهرهوری در مطالعه، ابتدا باید برنامهای دقیق و منظم داشته باشیم که شامل موارد زیر باشد:
۱. اهمیت خواب کافی و تنظیم آن
خواب کافی و باکیفیت از عوامل اصلی کنترل خستگی و افزایش بازدهی در مدرسه و خانه است. خواب شبانه باید بهطور میانگین بین ۶ تا ۸ ساعت باشد. در روزهای تعطیل میتوان این مقدار را به ۷ تا ۸ ساعت افزایش داد. اگر برنامههای فشردهای دارید، به ویژه در پایههای بالاتر، توصیه میشود خواب شبانه خود را حدود ۶ ساعت تنظیم کنید و اگر احساس خستگی کردید، در طول روز، حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه به خواب نیمروزی اختصاص دهید. خواب کوتاه روزانه به کاهش خستگی کمک میکند و در عین حال باعث میشود که زمان بیشتری برای مطالعه داشته باشید.
۲. بهرهگیری از زمانهای مرده در مدرسه
مدرسه رفتن ساعات زیادی از روز را به خود اختصاص میدهد، اما با برنامهریزی هوشمندانه میتوانید از زمانهای مرده به بهترین شکل استفاده کنید. در ساعاتی که کلاس ندارید یا استاد به هر دلیلی حضور ندارد، میتوانید یک یا دو ساعتی به مطالعه دروس عمومی یا مرور مباحث اختصاص دهید. حتی در زنگهای تفریحی میتوانید در حد ۱۰ تا ۱۵ دقیقه واژگان زبان یا عربی را مرور کنید که به مرور زمان تاثیرات بزرگی در یادگیری شما خواهد داشت.
۳. استفاده از زمانهای رفتوآمد
اگر از سرویس، اتوبوس یا مترو برای رفتوآمد به مدرسه استفاده میکنید، این زمان را میتوانید به خواندن مطالب سبک مانند مرور دروس عمومی، واژگان، یا نکات خلاصه شده اختصاص دهید. این کار کمک میکند تا از زمانهای اضافی بهترین استفاده را ببرید و در خانه تمرکز خود را روی دروس تخصصی و تستزنی بگذارید.
۴. ساعت مطالعه مناسب در روزهای مدرسه و تعطیل
برای دانشآموزان پایه دهم، ساعت مطالعه میانگین روزهای مدرسه حدود ۴ تا ۵ ساعت و روزهای تعطیل بین ۶ تا ۸ ساعت پیشنهاد میشود. برای دانشآموزان یازدهم این مقدار به حدود ۵ تا ۶ ساعت در روزهای مدرسه و ۸ تا ۱۰ ساعت در روزهای تعطیل میرسد. دانشآموزان پایه دوازدهم نیز بهتر است در روزهای مدرسه حداقل ۶ ساعت و در روزهای تعطیل حداقل ۱۰ ساعت را به مطالعه اختصاص دهند.
۵. افزایش تدریجی ساعت مطالعه
اگر به تازگی شروع به افزایش ساعت مطالعه کردهاید، بهتر است این افزایش بهصورت تدریجی باشد. در هر هفته میتوانید نیم ساعت تا یک ساعت به زمان مطالعه خود اضافه کنید. این کار به شما کمک میکند که بدون احساس خستگی یا بیانگیزگی، به مرور ساعت مطالعه خود را بالا ببرید و به اهداف خود نزدیک شوید.
۶. اولویتبندی دروس و برنامهریزی دقیق
برنامهریزی دقیق و اولویتبندی دروس روزانه یکی از عوامل موفقیت در کنکور و کاهش خستگی ذهنی است. به عنوان مثال، قبل از شروع روز بدانید که چه دروسی را باید بخوانید و زمان مطالعه هر مبحث را از پیش مشخص کنید. برای مثال، اگر روزی زیستشناسی، فیزیک، و شیمی را باید مطالعه کنید، زمانبندی خود را مشخص کرده و براساس اولویتها پیش بروید.
۷. انگیزه و هدفگذاری
انگیزه داشتن برای ادامه مسیر و پایبندی به برنامهریزیها از اهمیت ویژهای برخوردار است. هدف نهایی خود را مشخص کنید، خواه کسب رتبهای بالا در کنکور باشد یا پذیرفته شدن در رشتهای خاص. با تعیین هدف، شما بهتر میتوانید انرژی و تمرکز خود را حفظ کرده و به برنامهها متعهد بمانید.