چیدمان دروس و برنامهریزی درسی یکی از مسائل مهم در دوران کنکور است که هر داوطلب به شیوهای خاص و بر اساس نیازها و شرایط خود، باید آن را تنظیم کند. این موضوع به قدری اهمیت دارد که برخی دانشآموزان در ابتدای مسیر ممکن است دچار سردرگمی شوند. اما نکتهای که باید بدانید این است که هیچ قانون ثابت یا اجباری برای چیدمان دروس وجود ندارد. هر شخص میتواند بر اساس تواناییها و ویژگیهای فردی خود، برنامهریزی کند. در ادامه، به نکات مهمی اشاره خواهیم کرد که میتواند به شما کمک کند تا برنامهریزی درسی مناسبی داشته باشید.
1. چیدمان دروس: هیچ قانون یکسانی وجود ندارد
برخلاف آنچه بسیاری از مشاوران و منابع میگویند، هیچ الزامی وجود ندارد که شما باید حتماً از یک پلن خاص پیروی کنید. مثلاً ممکن است بعضی از شما درسی مثل زیستشناسی را اول روز بخوانید و برخی دیگر ترجیح دهند این درس را در ساعات دیگری از روز مطالعه کنند. هر فردی قلق و تواناییهای خاص خود را دارد. به همین دلیل هیچ اشکالی ندارد که چیدمان دروس شما متفاوت باشد. به عنوان مثال، من (فائزه) هیچ وقت زیستشناسی را در اول روز نمیخواندم؛ چون این کار برای من جذابیت نداشت و باعث میشد که انرژیام کم شود. اما ممکن است شما با خواندن این درس در ابتدای روز، به نتیجه بهتری برسید.
2. ریتم ثابت در برنامهریزی درسی
اگرچه هیچ قوانینی برای چیدمان دروس وجود ندارد، اما یک نکته مهم این است که باید ریتم ثابت و منظم در برنامهریزی خود رعایت کنید. یعنی نباید امروز سه درس عمومی بخوانید، فردا همه دروس اختصاصی را بخوانید و پسفردا ساعت ۱۲ شب به سراغ دروس عمومی بروید. این کار نه تنها باعث سردرگمی میشود بلکه اصلاً منطقی نیست. هدف این است که شما بدانید که هر روز چه کارهایی باید انجام دهید. بنابراین، باید ریتمی ثابت و منظم در برنامهریزی داشته باشید و از تغییرات بزرگ در چیدمان دروس خود خودداری کنید.
3. تنوع در چیدمان دروس
چیدمان دروس به گونهای باید باشد که هر روز دروس متنوعی مطالعه شوند. به این معنا که لازم نیست همیشه یک درس خاص را در یک زمان معین بخوانید. مثلاً میتوانید درس ریاضی را صبح بخوانید و فیزیک را شب. البته این تغییرات باید محدود و در حد یک یا دو درس باشد، زیرا تغییرات اساسی و زیاد ممکن است شما را از مسیر اصلی خود منحرف کند.
4. مطالعه دروس مشکلتر در ساعات اولیه روز
یکی از نکات مهم در برنامهریزی، این است که دروسی که برای شما دشوارتر هستند یا با آنها مشکل دارید، در ساعات اولیه روز مطالعه شوند. به عنوان مثال، ممکن است شما از درس ریاضی بدتان بیاید و آن را همیشه به تعویق بیندازید. این کار ممکن است به عدم پیشرفت شما در این درس منجر شود. بنابراین، بهتر است درسی که با آن مشکل دارید را در اولین ساعات روز قرار دهید. زیرا در این ساعات شما بیشترین انرژی و تمرکز را دارید و میتوانید به راحتی بر آن تسلط پیدا کنید.
5. تعادل بین دروس عمومی و اختصاصی
دروس عمومی و اختصاصی باید به صورت متعادل در برنامهریزی شما قرار بگیرند. خیلی از دانشآموزان به اشتباه همه دروس اختصاصی را مطالعه کرده و دروس عمومی را آخر شب میگذارند. این کار اصلاً منطقی نیست، چون دروس عمومی هم باید به همان اندازه اهمیت داده شوند. بنابراین، شما میتوانید در طول روز، بین دروس عمومی و اختصاصی تعادل ایجاد کنید و زمانهای خاصی را به هرکدام اختصاص دهید. مثلاً ممکن است شما اول صبح به سراغ دروس عمومی بروید و سپس اختصاصیها را شروع کنید.
6. مطالعه دروس قویتر در زمانهای کمانرژی
در نهایت، دروسی که در آنها تسلط بیشتری دارید یا دروس آسانتر برای شما هستند، بهتر است در زمانهایی که انرژی کمتری دارید، مطالعه شوند. مثلاً ممکن است ساعتهای ظهر یا شب برای شما زمانهایی باشد که سطح انرژیتان پایین است. در این مواقع، بهتر است درسهایی که برای شما سادهتر هستند یا به آنها تسلط بیشتری دارید، مطالعه کنید. به عنوان مثال، در این زمانها میتوانید به سراغ دروس عمومی یا دروس آسانتر بروید.
7. استفاده از پلنهای A و B
برخی دانشآموزان ممکن است برای تنظیم چیدمان دروس خود از دو پلن مختلف استفاده کنند. در پلن A، به دروس اختصاصی توجه بیشتری میشود و در پلن B، دروس عمومی اولویت دارند. دانشآموزانی که در دروس اختصاصی مشکل دارند، میتوانند از پلن A استفاده کنند و دروس تخصصی خود را در اولویت قرار دهند. اما کسانی که به دروس عمومی علاقهمند هستند یا در این دروس تسلط بیشتری دارند، میتوانند از پلن B استفاده کنند. در این صورت، توصیه میشود که در اول روز، یک درس عمومی مطالعه شود و سپس به دروس اختصاصی پرداخته شود.
8. نکات کلیدی برای چیدمان دروس:
- درسهای مهم را در اولویت قرار دهید: درسی که ضریب بیشتری دارد یا برای شما اهمیت بیشتری دارد، باید در ابتدا یا زمانهایی که انرژی بیشتری دارید مطالعه شود.
- تنوع در دروس: برای جلوگیری از خستگی و کسالت، دروس مختلف را در برنامهریزی خود متنوع کنید.
- تعیین زمانهای استراحت: بین هر دو درس یا گروه دروس، باید زمانی برای استراحت در نظر بگیرید تا بتوانید تمرکز و انرژی خود را حفظ کنید.
- عدم فشار زیاد: برنامهریزی شما نباید آنقدر سنگین باشد که از مطالعه زده شوید. به خودتان زمان دهید تا بتوانید با انگیزه ادامه دهید.
در نهایت، نکتهای که باید به آن توجه کنید این است که چیدمان دروس باید متناسب با نیازهای شما و تواناییهای شخصیتان باشد. تغییرات جزئی و خلاقانه میتواند به شما کمک کند تا بتوانید در شرایط بهتر و با انرژی بیشتری درس بخوانید. امیدوارم با رعایت این نکات، بتوانید به بهترین نتیجه در برنامهریزی درسی خود دست پیدا کنید و روند مطالعهتان را بهینه کنید.