با سلام و احترام خدمت تمام عزیزانی که به سایت ما مراجعه میکنند. امروز قصد داریم به یکی از موضوعات بسیار مهم و تأثیرگذار در مسیر یادگیری بپردازیم؛ موضوعی که ممکن است بسیاری از داوطلبان کنکور به درستی به آن توجه نکنند، اما تأثیر بسیار زیادی بر نتیجهگیری نهایی شما دارد. این موضوع چیزی نیست جز “مرور و تکرار”.
برای توضیح این موضوع، بیایید با یک مثال ساده شروع کنیم. یادگیری مانند ساختن یک جاده در مغز است. تصور کنید که برای اولین بار مطلبی را مطالعه میکنید؛ این کار مثل گذاشتن یک رد پا روی خاک است. اما هر بار که از این مسیر عبور میکنید، این جاده محکمتر و ماندگارتر میشود. همین اتفاق در مغز شما نیز رخ میدهد. مرور اطلاعات باعث تثبیت آنها در ذهن شما میشود و مانند ساخت یک جاده باعث میشود که یادگیری از حالت موقتی به دائمی تبدیل شود.
چرا مرور مهم است؟
علمیتر بخواهیم بگوییم، مغز انسان اطلاعات را به دو بخش حافظه کوتاهمدت و بلندمدت تقسیم میکند. وقتی شما یک مطلب جدید را یاد میگیرید، ابتدا وارد حافظه کوتاهمدت میشود. حالا اگر این اطلاعات را مرور نکنید، مغز آنها را غیرضروری تشخیص داده و از بین میبرد. اما با مرور، شما به مغز سیگنال میدهید که این اطلاعات برای شما مهم هستند و باید حفظ شوند. به همین دلیل، اطلاعات به حافظه بلندمدت منتقل میشوند و در نتیجه، دسترسی به آنها برای شما راحتتر میشود.
چگونه مرور کنیم؟
مرور کردن تنها به خواندن دوباره همان کتاب یا جزوه محدود نمیشود. برای مؤثرتر بودن مرور، باید از تکنیکهای خاصی استفاده کنید که یادگیری شما را چند برابر مؤثرتر کند. در اینجا به بررسی چند روش کاربردی برای مرور بهتر میپردازیم:
1. برنامهریزی دقیق برای مرور
مرور باید به صورت منظم و طبق برنامه انجام شود. یکی از قواعد طلایی مرور، فاصلههای زمانی مشخصی است که باید رعایت کنید. اولین مرور باید حداکثر ۲۴ ساعت پس از یادگیری صورت گیرد. مرور دوم باید بعد از ۲ تا ۳ روز انجام شود، سپس مرور سوم یک هفته بعد و مرورهای بعدی باید فاصلههای زمانی طولانیتری داشته باشند، مثل یک ماه یا بیشتر. این فواصل بهطور علمی به نام “منحنی فراموشی” شناخته میشوند و طراحی آنها بر اساس این مفهوم است که هر چه فاصله مرورها منطقیتر باشد، احتمال فراموشی مطالب نیز کمتر خواهد بود.
2. مرور فعال
مرور فعال به مراتب مؤثرتر از مرور منفعل است. این یعنی فقط به خواندن دوباره مطالب اکتفا نکنید. بلکه با طرح سوالات مختلف، تست زدن، یا توضیح دادن نکات به خودتان، اطلاعات را بهتر در ذهنتان تثبیت کنید. یکی از بهترین روشها، خلاصهنویسی مطالب است. این کار باعث میشود که مغز شما مجبور شود تا اطلاعات را پردازش کرده و بهتر به خاطر بسپارد.
3. تکنیک فینمن
تکنیک فینمن یکی از تکنیکهای معروف در فرآیند یادگیری است. این تکنیک میگوید که وقتی یک مطلب را مرور میکنید، سعی کنید آن را به سادهترین زبان ممکن برای شخص دیگری توضیح دهید. به عبارت دیگر، تصور کنید که دارید این مطلب را برای یک کودک پنج ساله شرح میدهید. این روش باعث میشود که نقاط ضعف شما در درک مطلب آشکار شود و بتوانید آنها را سریعاً اصلاح کنید.
4. خلاصهنویسی و مرور یادداشتها
وقتی برای اولین بار یک موضوع را میخوانید، سعی کنید از آن یک خلاصه تهیه کنید. سپس برای مرور بعدی، به جای مطالعه دوباره تمام مطالب، فقط به خواندن خلاصه خود بپردازید. این کار هم زمان شما را ذخیره میکند و هم تمرکز شما را بیشتر میکند.
5. مرور ترکیبی
یکی دیگر از روشهای مؤثر مرور، “مرور ترکیبی” است. به این معنی که در هر مرور، فقط یک درس را مطالعه نکنید. بهعنوان مثال، بهجای اینکه پشت سر هم فقط زیستشناسی بخوانید، یک روز زیستشناسی، یک روز شیمی و یک روز ریاضی را مرور کنید. این روش کمک میکند که مغز شما اطلاعات مختلف را بهطور همزمان پردازش کرده و یادگیری شما عمیقتر و مؤثرتر شود.
6. تست زنی به عنوان مرور
تست زنی یکی از بهترین روشهای مرور است. با زدن تست، نه تنها مطالب قبلی را بازیابی میکنید، بلکه نقاط ضعف خود را نیز پیدا خواهید کرد. پس از تست زنی، میتوانید برگردید و قسمتهای ضعف خود را دوباره مطالعه کنید تا یادگیری شما تکمیل شود.
7. مرور در زمانهای خستگی مغز
زمانهایی وجود دارد که مغز شما احساس خستگی میکند. در این زمانها، به جای مطالعه مطالب جدید، بهتر است وقت خود را به مرور مطالب اختصاص دهید. مرور در این شرایط فشار کمتری به مغز وارد میکند و میتواند بهرهوری شما را حفظ کند.
مرور چه فایدهای دارد؟
- تثبیت اطلاعات: مرور باعث میشود که اطلاعات از حافظه کوتاهمدت به حافظه بلندمدت منتقل شوند و دسترسی به آنها برای شما آسانتر شود.
- کاهش اضطراب: اگر بهخوبی مرور کرده باشید، پیش از آزمون احساس آمادگی بیشتری خواهید داشت.
- تقویت نقاط ضعف: مرور به شما کمک میکند تا نقاط ضعف خود را پیدا کرده و آنها را برطرف کنید.
نتیجهگیری
مرور و تکرار بهعنوان یکی از ابزارهای کلیدی در فرآیند یادگیری شناخته میشود. با اینکه ممکن است ابتدا مرور وقتگیر به نظر برسد، اما نتیجهای که در آزمونها مشاهده خواهید کرد، قطعاً شما را شگفتزده خواهد کرد. به همین دلیل پیشنهاد میکنم که از همین امروز مرور را به برنامهریزیهای خود اضافه کنید و بهطور منظم آن را انجام دهید. به یاد داشته باشید که مرور مانند قطعات یک پازل است؛ زمانی که همه قطعات کنار هم قرار میگیرند، تصویر یادگیری شما کامل میشود.
امیدوارم که این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد و بتوانید با استفاده از این تکنیکها، فرآیند یادگیری خود را به سطح بالاتری ببرید. موفق باشید!