سلام به همه بچه‌های خوب! امروز قراره درباره یک موضوع خیلی مهم صحبت کنیم: تمرکز هنگام مطالعه. شاید بارها برای شما پیش اومده که در حال درس خواندن، ناگهان متوجه شدید چند دقیقه‌ای فقط به صفحه کتاب خیره شدید بدون اینکه چیزی از آن را متوجه شوید. یا شاید چندین بار مجبور شدید یک صفحه را دوباره و دوباره بخوانید تا متوجه مفهوم آن شوید. این مشکل عدم تمرکز است که خیلی از داوطلبان با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
چرا تمرکز هنگام مطالعه اهمیت دارد؟
تمرکز یکی از مهم‌ترین عوامل یادگیری مؤثر است. وقتی ذهن ما پر از افکار مختلف باشد، توانایی پردازش و ذخیره اطلاعات کاهش می‌یابد. این موضوع باعث می‌شود که مطالعه طولانی و بی‌نتیجه شود. تمرکز بالا نه‌تنها سرعت مطالعه را افزایش می‌دهد، بلکه باعث کاهش فراموشی و افزایش کیفیت یادگیری نیز می‌شود.
چرا هنگام مطالعه حواس پرت می‌شود؟
دلایل مختلفی وجود دارد که باعث کاهش تمرکز هنگام مطالعه می‌شود. اگر بتوانید این دلایل را شناسایی کنید، می‌توانید راحت‌تر با آن‌ها مقابله کنید.
1. علاقه نداشتن به درس
وقتی درسی برای شما جذاب نباشد، طبیعی است که ذهن شما به سراغ مسائل دیگر برود. اما وقتی فیلمی مورد علاقه‌تان را تماشا می‌کنید، آیا حواستان پرت می‌شود؟ معمولاً نه. بنابراین، اگر بتوانید علاقه‌تان را به دروس افزایش دهید، تمرکز شما نیز بیشتر خواهد شد. این کار را می‌توانید با استفاده از روش‌های جذاب یادگیری مثل نقشه ذهنی، یادگیری تصویری یا روش‌های فعال مطالعه انجام دهید.
2. شلوغی ذهنی
یکی از مهم‌ترین عوامل کاهش تمرکز، شلوغی ذهنی است. گاهی اوقات افکار مزاحم در مورد کارهای عقب‌افتاده، مسائل شخصی یا دغدغه‌های روزمره مانع تمرکز شما می‌شوند. برای مقابله با این مشکل، قبل از شروع مطالعه، فهرستی از کارهایی که ذهنتان را درگیر کرده‌اند بنویسید و به خودتان قول بدهید که بعد از مطالعه به آن‌ها رسیدگی کنید.
3. انجام چند کار به‌طور همزمان
در زندگی روزمره ممکن است شاهد مادرانی باشید که همزمان آشپزی می‌کنند، با تلفن صحبت می‌کنند و به کودکانشان رسیدگی می‌کنند. اما هنگام مطالعه این روش اصلاً جواب نمی‌دهد! برای داشتن تمرکز بالا، فقط و فقط روی مطالعه تمرکز کنید و از انجام همزمان کارهای دیگر پرهیز کنید.
4. عوامل محیطی
صداهای مزاحم، روشنایی نامناسب، نشستن در مکان‌های شلوغ و حتی گوشی موبایل، همه می‌توانند باعث کاهش تمرکز شوند. برای مقابله با این مشکل، یک مکان مطالعه مناسب پیدا کنید، موبایل را در حالت پرواز قرار دهید و در صورت نیاز از موسیقی بی‌کلام برای کاهش حواس‌پرتی استفاده کنید.
5. عوامل درونی
گاهی اوقات کاهش تمرکز ناشی از مشکلات جسمی و روحی است. خستگی، گرسنگی، کمبود خواب، بیماری و حتی استرس می‌توانند تمرکز را کاهش دهند. بنابراین، حتماً قبل از مطالعه، نیازهای اولیه بدن خود را برطرف کنید.
چگونه تمرکز خود را هنگام مطالعه افزایش دهیم؟
برای افزایش تمرکز، تکنیک‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
1. تکنیک یادداشت‌برداری از افکار مزاحم
هر زمان که در حین مطالعه یک فکر مزاحم به سراغ شما آمد، آن را روی یک کاغذ بنویسید و به خودتان بگویید که بعد از مطالعه به آن فکر خواهید کرد. این کار باعث می‌شود ذهن شما از این افکار تخلیه شود و تمرکز بیشتری روی درس داشته باشید.
2. تکنیک کش پلاستیکی
یک کش به مچ دست خود ببندید و هر زمان که حواستان پرت شد، آن را کمی بکشید. این کار باعث افزایش آگاهی شما از حواس‌پرتی شده و ذهن شما را به مطالعه بازمی‌گرداند.
3. تکنیک مطالعه با صدای بلند
وقتی یک مطلب را با صدای بلند می‌خوانید، تمرکز شما بیشتر می‌شود. چون علاوه بر چشمانتان، گوش‌های شما نیز درگیر یادگیری می‌شوند.
4. مدیریت زمان مطالعه
برای مطالعه هر درس یک زمان مشخص تعیین کنید. اگر بدانید که فقط یک ساعت فرصت مطالعه دارید، احتمال حواس‌پرتی شما کاهش پیدا می‌کند. همچنین، بین جلسات مطالعه، استراحت‌های کوتاه داشته باشید تا از خستگی ذهنی جلوگیری شود.
5. استفاده از تندخوانی
تندخوانی یکی از مهارت‌هایی است که کمک می‌کند تمرکز شما افزایش یابد. وقتی سریع‌تر مطالعه می‌کنید، مغز فرصت کمتری برای فکر کردن به مسائل دیگر دارد و روی مطالب درسی متمرکز می‌شود.
6. خواب کافی و تغذیه مناسب
کیفیت خواب شبانه تأثیر زیادی روی تمرکز دارد. کم‌خوابی باعث کاهش تمرکز و یادگیری می‌شود. همچنین، مصرف مواد غذایی سالم مانند آجیل، ماهی، میوه‌ها و سبزیجات می‌تواند تمرکز شما را افزایش دهد.
7. تنوع در مطالعه
به جای مطالعه طولانی یک درس، مطالعه خود را به بخش‌های کوتاه‌تر تقسیم کنید و دروس مختلف را در بازه‌های زمانی متنوع بخوانید. این کار باعث کاهش خستگی و افزایش تمرکز می‌شود.
نتیجه‌گیری
تمرکز هنگام مطالعه یک مهارت است که می‌توان با تمرین و استفاده از روش‌های صحیح آن را تقویت کرد. شناسایی عوامل حواس‌پرتی، ایجاد محیط مطالعه مناسب، مدیریت زمان و استفاده از تکنیک‌های مختلف مانند یادداشت‌برداری، مطالعه با صدای بلند و تندخوانی می‌توانند به افزایش تمرکز شما کمک کنند. علاوه بر این، داشتن خواب کافی، تغذیه مناسب و ورزش‌های سبک نیز تأثیر زیادی بر بهبود تمرکز دارند.
اگر این نکات را رعایت کنید، می‌توانید با کیفیت بالاتری درس بخوانید، مطالب را بهتر یاد بگیرید و در آزمون‌های خود موفق‌تر عمل کنید. پس همین حالا اقدام کنید و تمرکز خود را افزایش دهید!
