سلام به همه دوستان عزیز! امروز میخواهیم در مورد یکی از موضوعات مهم صحبت کنیم که خیلی از دوستانمون این روزها با آن دست و پنجه نرم میکنند: “ترس از نتیجه.”
همه ما به نوعی در طول مسیر زندگی با ترسها و نگرانیهایی روبرو میشویم. به ویژه وقتی که صحبت از کنکور میشود، این ترسها به شدت افزایش پیدا میکند و ممکن است حتی باعث ناامیدی و بیانگیزگی شود. خیلی از دوستانمان از این میپرسند که آیا باید از موفق شدن مطمئن بشوند یا نه؟ آیا این ترسها را میشود کنترل کرد؟
قبل از هر چیزی باید بگویم که ترس یک واکنش طبیعی است. در حقیقت، ترس یک واکنش غریزی است که در برابر شرایط نا آشنا یا تهدیدات ممکن بوجود میآید. اگر بخواهیم نگاهی به تاریخ بشر بیندازیم، انسانهای اولیه وقتی به سن ۱۸ سالگی میرسیدند، با تهدیداتی مانند حیوانات وحشی روبرو بودند و ترس از مواجهه با چنین تهدیداتی برای آنها کاملاً طبیعی بود. اما در دنیای امروز، با چالشهایی مانند کنکور روبرو هستیم که به نوعی میتواند به اندازه تهدیدات آن زمان به ما احساس ترس بدهد.
مهمترین نکته این است که ترس کاملاً طبیعی است و در واقع اگر درست مدیریت شود، میتواند به ما کمک کند تا بر انگیزههایمان بیفزاییم و تلاش بیشتری داشته باشیم. اما از سوی دیگر، ترس میتواند اگر از کنترل خارج شود، باعث ناامیدی و حتی بیتمرکزی شود که در نهایت به شکست منجر میشود.
دلایل ترس و راههای مقابله با آن
یکی از اصلیترین دلایل ترس در بین داوطلبان کنکور، شرایط جدید است. خیلی از ما وقتی وارد این مسیر میشویم، هیچگونه آگاهی از روند طولانی و دشوار آن نداریم. این موضوع به ویژه برای دانشآموزان پشت کنکوری که تجربه کنکور قبلی را دارند، بیشتر مشهود است. در واقع آنها با ترس از تکرار شکستهای گذشته روبرو هستند.
دیگر عامل ایجاد ترس، قضاوتهای دیگران است. بسیاری از دانشآموزان به شدت تحت فشار هستند زیرا فامیل، دوستان و حتی اطرافیان از آنها انتظار دارند که در کنکور موفق شوند. این فشار میتواند حتی باعث بروز اضطراب و نگرانی در فرد شود و تمرکز را از او بگیرد. در این شرایط، اولین کاری که باید انجام داد این است که نقش افراد در زندگی خود را مشخص کنیم. آیا نظر این افراد واقعاً بر زندگی شخصی ما تأثیرگذار است؟ در نهایت، ما خودمان مسئول آیندهامان هستیم و نباید اجازه دهیم که نظر دیگران باعث کاهش اعتماد به نفس و تلاش ما شود.
یکی دیگر از عوامل ایجاد ترس، ایدهآلگرایی است. خیلی از داوطلبان هدفی غیرواقعی برای خود تعیین میکنند. مثلاً میخواهند رتبه یک کنکور بشوند یا تصور میکنند که باید همه مباحث را به بهترین شکل ممکن یاد بگیرند. اما واقعیت این است که مسیر کنکور، یک مسیر تدریجی است و نباید انتظار داشته باشیم که همه چیز در یک لحظه به بهترین شکل ممکن پیش برود.
تجربه و راهکارهای رتبههای برتر
حال شاید بپرسید، آیا رتبههای برتر هم چنین ترسهایی را تجربه میکنند؟ پاسخ این است که بله، آنها هم با این ترسها روبرو میشوند. اما آنها از روشهایی استفاده میکنند تا این ترسها را مدیریت کنند. به عنوان مثال:
- پذیرش شکست به عنوان یک احتمال: اولین قدم در مدیریت ترس این است که بپذیریم شکست یکی از احتمالات این مسیر است. این پذیرش باعث میشود که ترس از شکست کاهش یابد و ما با اعتماد به نفس بیشتری پیش برویم.
- پیگیری نقاط ضعف: در صورتی که از نقاط ضعف خود آگاه باشیم و برای حل آنها برنامهریزی کنیم، میتوانیم ترسهایمان را کاهش دهیم. افراد موفق معمولاً در مواجهه با مشکلات و نقاط ضعف خود، به دنبال راهکارهایی میگردند تا از آنها عبور کنند.
- برنامهریزی و نظم: افرادی که برنامهریزی مشخصی دارند و میدانند که در هر زمان باید چه کارهایی انجام دهند، معمولاً ترس کمتری دارند. بیبرنامگی و نداشتن نظم میتواند باعث شود که فرد احساس کند که هیچ چیزی تحت کنترل نیست و این خود باعث بروز اضطراب میشود.
- عدم مقایسه با دیگران: یکی از بزرگترین اشتباهات داوطلبان کنکور، مقایسه خود با دیگران است. شرایط هر فرد متفاوت است. ممکن است یک نفر دو سال زودتر شروع کرده باشد یا شرایط زندگی او با شما تفاوت داشته باشد. بنابراین، مقایسه با دیگران فقط باعث ایجاد اضطراب و ناامیدی میشود.
- یادآوری هدف و ایجاد انگیزه: یادآوری هدف و بزرگداشت آن میتواند باعث ایجاد انگیزه در فرد شود. به طور مثال، یکی از داوطلبان من عکس سردر دانشگاهی که میخواست به آنجا برود را در جلوی چشم خود گذاشته بود و هر بار که به آن نگاه میکرد، انگیزه بیشتری پیدا میکرد.
در نهایت
در پایان باید بگویم که شکست خوردن، پایان مسیر نیست. اگر فردی در مسیر کنکور با شکست روبرو شد، باید از آن به عنوان یک تجربه استفاده کند و نقاط ضعف خود را برطرف کرده و با انگیزه بیشتری به ادامه مسیر بپردازد. افراد موفق همیشه با مشکلات روبرو بودهاند، اما آنها از هر شکست به عنوان فرصتی برای یادگیری و رشد استفاده کردهاند.
پس امیدوارم که بتوانید ترسهای خود را شناسایی کنید و با استفاده از این راهکارها، بر آنها غلبه کنید. به یاد داشته باشید که هر فردی مسیر خودش را دارد و شما تنها مسئول موفقیت یا شکست خود هستید. با شجاعت و تلاش، حتماً به آنچه که میخواهید دست خواهید یافت.
آرزوی موفقیت دارم برای تک تک شما عزیزان. همیشه موفق باشید و با اعتماد به نفس ادامه دهید!