تاثیر تلاش، استعداد و ضریب هوشی در موفقیت: افسانه‌ها و حقایق
با نام و یاد خدا سلام بچه‌ها! امیدوارم حالتون خوب باشه. امروز می‌خواiیم در این مطلب در مورد یکی از موضوعاتی صحبت کنیم که همیشه بحث‌برانگیز بوده: نقش ضریب هوشی، استعداد و تلاش در موفقیت. خیلی از دانش‌آموزان این سوال رو دارند که چرا بعضی افراد با زمان کمتری به موفقیت‌های بیشتری می‌رسند و آیا این صرفاً به استعداد و ضریب هوشی بالا برمی‌گرده یا تلاش هم تأثیر داره؟ بیاید با هم به این موضوع بپردازیم.
آیا استعداد واقعاً مهم‌تر از تلاش است؟
بسیاری از دانش‌آموزان از مقایسه‌های ناعادلانه رنج می‌برند. فرض کنید دوستی دارید که با روزی چهار یا پنج ساعت مطالعه، ترازی بسیار بالاتر از شما به دست می‌آورد و شاید این سوال برای شما پیش بیاد که آیا این به دلیل استعداد بالای اوست یا فاکتورهای دیگری هم نقش دارند؟ یکی از نکاتی که باید به آن توجه کنیم این است که هرگز نباید ظاهر تلاش‌های دیگران رو با باطن و تلاش‌های خودمون مقایسه کنیم. شما در جریان شرایط، چالش‌ها و محیط زندگی دوستتون نیستید و نمی‌تونید به‌درستی قضاوت کنید.
آنجلا داک‌ورث و نظریه سرسختی
آنجلا داک‌ورث، استاد روانشناسی در دانشگاه پنسیلوانیا، به طور ویژه در این زمینه تحقیقاتی انجام داده. او در کتاب «سرسختی» با استناد به شواهد علمی و تجربی ثابت می‌کند که موفقیت بیشتر از آنکه به ضریب هوشی و استعداد مرتبط باشد، به سرسختی و پشتکار وابسته است. او تجربه‌های تدریس خود را در مدارس با ما به اشتراک گذاشته و می‌گوید: “دانش‌آموزانی که در وقت‌های آزاد و حتی زمان ناهار به من مراجعه می‌کردند تا مسائل بیشتری یاد بگیرند، عموماً نمرات بهتری به دست می‌آوردند، حتی اگر استعداد خاصی در آن موضوع نداشتند.” این سخت‌کوشی و انگیزه برای یادگیری بود که نتیجه نهایی را تعیین می‌کرد.
مثال‌هایی از موفقیت بدون استعداد ذاتی بالا
آنجلا داک‌ورث در تجربیاتش به دانش‌آموزی اشاره می‌کند که در ظاهر علاقه و استعداد خاصی در درس ریاضی نداشت، اما در نهایت به کالج‌های معتبر راه یافت و در رشته‌های اقتصاد و مهندسی مکانیک فارغ‌التحصیل شد. او حتی توانست در یک شرکت معتبر هوافضا به عنوان دانشمند راکت‌های فضایی مشغول به کار شود. این نمونه نشان می‌دهد که شاید بعضی از دانش‌آموزان نسبت به دیگران استعداد ذاتی کمتری داشته باشند، اما با سخت‌کوشی و پشتکار توانستند به دستاوردهای بزرگی برسند.
روانشناسان و محققان مشهور چه می‌گویند؟
فرانسیس گالتون، یکی از روانشناسانی که در حوزه موفقیت و عوامل مؤثر بر آن تحقیقات زیادی انجام داده، به این نتیجه رسید که موفقیت بیشتر از آنکه به هوش و استعداد مرتبط باشد، به تلاش و پشتکار وابسته است. او لیستی از افراد موفق در زمینه‌های مختلف مثل علوم پایه، ورزش و هنر تهیه کرده و به این نتیجه رسیده که بیشتر آن‌ها به خاطر سخت‌کوشی و تلاش زیاد به این جایگاه‌ها رسیده‌اند.
در مقابل، چارلز داروین، یکی از دانشمندان برجسته جهان، گفته است که هیچ‌گاه به خاطر هوش و استعداد خاصی به موفقیت نرسیده بلکه پشتکار و کار مستمر او عامل اصلی موفقیتش بوده. داروین می‌گوید که حافظه خوبی نداشته و به‌راحتی تاریخ یا اشعار را به خاطر نمی‌سپرده اما با تلاش و تمرین مستمر توانسته به دستاوردهای علمی بزرگی دست پیدا کند.
روایت‌هایی از افراد برجسته در زمینه‌های مختلف
یکی دیگر از محققانی که به این موضوع پرداخته، اریکسون است. او بر این باور است که موفقیت تنها به افرادی می‌رسد که در مسیر موفقیت سخت‌کوشی زیادی داشته‌اند و تمرین مداوم انجام داده‌اند. اریکسون که خودش مدرک‌های متعددی از دانشگاه‌های معتبر دنیا دارد، در حوزه موسیقی نیز فعالیت کرده و از دوران کودکی روزانه چهار تا شش ساعت برای تمرین موسیقی زمان می‌گذاشته است. همین تمرین‌های مداوم باعث شد تا او به یک موسیقی‌دان برجسته تبدیل شود.
تجربه اسکات بری کافمن: تلاش بالاتر از استعداد
اسکات بری کافمن، یکی دیگر از افرادی است که در کودکی معلمانش او را به کندآموزی متهم کرده بودند، اما او با پشتکار و سخت‌کوشی فراوان توانست به مدارک علمی از دانشگاه‌های معتبر برسد و حتی در زمینه‌های هنری مثل نوازندگی ویولن فعالیت کند. کافمن تأکید می‌کند که بخش بزرگی از موفقیتش به تلاش زیاد و علاقه‌اش به یادگیری برمی‌گردد و استعداد تنها یک بخش کوچک از ماجراست.
جمع‌بندی نهایی: موفقیت حاصل تلاش به توان دو
تحقیقات مختلف از جمله کارهای آنجلا داک‌ورث نشان داده‌اند که اگرچه استعداد در موفقیت مؤثر است، اما فاکتور اصلی تلاش و پشتکار فراوان است. آنجلا در تحقیقات خود به این نتیجه رسیده که موفقیت حاصل ضرب استعداد در تلاش است، اما این تلاش است که نتیجه را به توان دو می‌رساند. به عبارتی، موفقیت مساوی است با تلاش به توان دو ضرب در استعداد. اگر این فرمول را بپذیریم، به‌وضوح می‌بینیم که تلاش بسیار بیشتر از استعداد در موفقیت نقش دارد.
نیچه و دیدگاه‌های فلسفی او در مورد استعداد و موفقیت
نیچه، فیلسوف معروف، هم در مورد این موضوع نظریات جالبی دارد. او معتقد است که بسیاری از ما تمایل داریم موفقیت دیگران را به استعدادشان نسبت دهیم، زیرا این کار به ما حس آرامش می‌دهد و از خودمان سوال نمی‌پرسیم که چگونه آن‌ها به این جایگاه رسیدند. نیچه می‌گوید که این تمایل به نسبت دادن موفقیت به استعداد، ما را از رقابت باز می‌دارد و به نوعی توجیه برای تلاش نکردن ما تبدیل می‌شود.
جمع‌بندی و توصیه نهایی برای دانش‌آموزان
بچه‌های عزیز، امیدوارم همیشه با قدرت، انگیزه و سخت‌کوشی بیشتری به دنبال اهداف خودتون حرکت کنید. یاد بگیرید که به جای مقایسه خودتون با دیگران، روی نقاط قوت و تلاش‌های خود تمرکز کنید. این رو همیشه به خاطر داشته باشید که اگر می‌خواهید به دستاوردهای بزرگی برسید، باید سخت تلاش کنید و به تلاش‌های خود باور داشته باشید. موفقیت یک شبه به دست نمی‌آید و نیازمند تمرین، تلاش مداوم و باور به خود هست.
هرگز فراموش نکنید که «هر که طاووس خواهد جور هندوستان کشد». پس در مسیر موفقیت با تلاش و پشتکار حرکت کنید و مطمئن باشید که نتایج خوبی به دست خواهید آورد.
