سلام به همه دوستان عزیز! امیدوارم پرانرژی و آماده مطالعه باشید. امروز با شما هستم تا درباره موضوعی بسیار مهم و حیاتی برای کنکوری‌ها صحبت کنم؛ موضوعی که متاسفانه بسیاری از دانش‌آموزان آن را نادیده می‌گیرند: اهمیت استراحت در دوران کنکور.
بسیاری از شما وقتی به دوران کنکور فکر می‌کنید، شاید به خودتان بگویید: “الان وقت استراحت نیست، باید تمام تمرکزم را روی درس بگذارم.” اما واقعیت این است که استراحت کردن به اندازه درس خواندن مهم است. درست مثل یک مسابقه دو ماراتون که اگر از ابتدا همه انرژی‌تان را مصرف کنید، احتمالاً در پایان مسیر کم خواهید آورد. پس همان‌طور که برای درس خواندن برنامه‌ریزی می‌کنید، برای استراحت هم برنامه مشخصی داشته باشید. استراحت به ذهن و بدن شما کمک می‌کند تا بعد از هر دوره مطالعه پربازده و سرزنده به کار برگردید.
چرا استراحت برای کنکوری‌ها ضروری است؟
بدن انسان به صورت طبیعی نیازمند دوره‌های استراحت است و این نیاز در دوران پرتنش کنکور بیشتر می‌شود. استراحت، مغز شما را از فشار ناشی از مطالعه مداوم رها کرده و به آن اجازه می‌دهد تا تجدید نیرو کند. با استراحت کردن به هیچ وجه وقت‌تان را تلف نمی‌کنید؛ بلکه به کارایی مطالعه خود اضافه می‌کنید. در واقع، اگر بدون استراحت و با فشار مطالعه کنید، ذهن‌تان خسته و بازدهی‌تان کاهش پیدا می‌کند.
انواع استراحت‌ها در برنامه کنکور
برای این که از استراحت‌های خود بیشترین بهره را ببرید، بهتر است انواع مختلف استراحت را بشناسید و از هرکدام در زمان مناسب استفاده کنید.
1. استراحت‌های روزانه
هر دانش‌آموز کنکوری به استراحت‌های کوتاه روزانه نیاز دارد. بعد از مدرسه یا کلاس کنکور زمانی را برای استراحت کوتاه اختصاص دهید. یکی از روش‌های مؤثر برای استراحت کوتاه روزانه، چرت نیمروزی است. توجه کنید که چرت زدن نباید بیشتر از یک ساعت باشد؛ زیرا بعد از یک ساعت مغز وارد مرحله خواب عمیق می‌شود و بیدار شدن ناگهانی از آن ممکن است باعث کاهش تمرکز شود. چرت‌های ژاپنی که بین 10 تا 20 دقیقه طول می‌کشد، یکی از بهترین روش‌های استراحت‌های کوتاه است و انرژی و تمرکز شما را افزایش می‌دهد. این نوع چرت کوتاه، انرژی مغزی شما را تجدید کرده و به بهبود عملکرد شما کمک می‌کند.
2. استراحت‌های بین بازه‌های مطالعه
بین دوره‌های طولانی مطالعه، حتماً استراحت کوتاه 10 تا 20 دقیقه‌ای داشته باشید. این نوع استراحت باعث می‌شود تا تمرکزتان را حفظ کنید و از خستگی ذهنی جلوگیری کنید. در این زمان، می‌توانید فعالیت‌های سبکی انجام دهید مثل پیاده‌روی کوتاه، نوشیدن چای یا خوردن میان‌وعده‌های سالم مثل خرما، گردو یا میوه. این نوع استراحت‌های کوتاه نه تنها تمرکز شما را حفظ می‌کنند بلکه باعث افزایش انرژی و شادابی می‌شوند.
3. استراحت‌های هفتگی
توصیه می‌شود که هر دو هفته یکبار یک روز کامل استراحت کنید. این استراحت می‌تواند فرصتی برای دوری از درس باشد تا انرژی‌تان بازیابی شود. می‌توانید با خانواده به پیک‌نیک بروید یا با دوستان‌تان وقت بگذرانید. چنین استراحت‌هایی نه تنها باعث افزایش روحیه و انگیزه شما می‌شود، بلکه شما را برای مطالعه مجدد آماده‌تر می‌کند.
4. استراحت‌های فصلی
در دوران کنکور، معمولاً تابستان، ترم اول و ترم دوم را داریم. بعد از هر دوره یا آزمون‌های بزرگ، می‌توانید یک استراحت دو تا سه روزه داشته باشید. این استراحت‌ها به شما کمک می‌کنند تا بعد از پشت سر گذاشتن یک دوره سخت، نفس تازه‌ای بگیرید و با انرژی بیشتری به مطالعه برگردید. به عنوان مثال، می‌توانید بعد از آزمون‌های جمع‌بندی یک برنامه سفر دو روزه تنظیم کنید.
استراحت‌های ممنوعه
اما دقت کنید که همه انواع استراحت‌ها به نفع شما نیستند. استراحت‌های طولانی مدت بیشتر از سه روز معمولاً توصیه نمی‌شوند؛ زیرا در این صورت ممکن است انگیزه و ریتم مطالعه‌تان را از دست بدهید. اگر برای تمام دوران کنکور ۲۰ روز استراحت در نظر گرفتید، آن را یک‌جا استفاده نکنید؛ بلکه این روزها را در طول سال پخش کنید.
استراحت‌های غیرمفید مثل وقت‌گذرانی بیهوده در فضای مجازی یا بحث‌های بی‌نتیجه با دیگران، به ذهن شما آسیب می‌زند و به جای انرژی‌زا بودن، شما را خسته‌تر می‌کند. مثلاً تماشای سریال‌های طولانی، در بسیاری موارد به جای استراحت، باعث درگیری ذهنی و کاهش تمرکز شما می‌شود. وسایل الکترونیکی مثل موبایل، تلویزیون و لپ‌تاپ را از برنامه‌های استراحتی‌تان حذف کنید، مگر این که برای دانلود محتوای آموزشی یا گزارش دادن به مشاورتان مجبور به استفاده از آن‌ها باشید.
بهترین فعالیت‌ها برای زمان استراحت
برای اینکه استراحتی باکیفیت داشته باشید، فعالیت‌هایی را انتخاب کنید که ذهن‌تان را از مطالعه دور کند و احساس شادی و آرامش به شما بدهد. برخی از این فعالیت‌ها شامل موارد زیر هستند:
- پیاده‌روی در فضای سبز یا پارک نزدیک منزلتان
- گوش دادن به موسیقی آرامش‌بخش
- انجام ورزش‌های سبک مثل یوگا یا تمرینات کششی
- صحبت کردن با دوستان یا خانواده
از هرگونه استفاده بی‌هدف از موبایل یا لپ‌تاپ اجتناب کنید. به جای آن، زمان استراحت خود را با خانواده و دوستان‌تان بگذرانید و کمی هوای تازه تنفس کنید.
چرا داشتن برنامه استراحت ضروری است؟
همان‌طور که برای مطالعه خود برنامه‌ریزی می‌کنید، برای استراحت‌هایتان هم برنامه‌ای منظم و مشخص داشته باشید. اگر بدون برنامه استراحت کنید، ممکن است بی‌دلیل وقت زیادی از دست بدهید یا برعکس، استراحت را به کلی نادیده بگیرید که باعث کاهش بهره‌وری‌تان خواهد شد.
داشتن یک برنامه مدون برای استراحت باعث می‌شود که با خیال راحت‌تری درس بخوانید و بدانید که وقت‌هایی برای تجدید نیرو در نظر گرفته‌اید. این کار باعث می‌شود که بدون عذاب وجدان استراحت کنید و از مطالعه خود لذت ببرید.
جمع‌بندی
به یاد داشته باشید که کنکور یک مسابقه طولانی‌مدت است و برای این که در این مسیر موفق باشید، باید به ذهن و بدن خودتان احترام بگذارید. استراحت کردن یک بخش ضروری از این مسیر است و شما بدون استراحت نمی‌توانید به اهداف‌تان برسید. برای موفقیت و شادابی در مطالعه، این نکات و توصیه‌ها را جدی بگیرید و استراحت‌های خود را بخشی از برنامه مطالعاتی‌تان بدانید.
