درس شیمی یکی از چالشبرانگیزترین دروس برای دانشآموزان کنکوری است، بهویژه پس از تغییرات کتابهای درسی از سال ۹۴ به بعد. پیش از این تغییرات، بچهها راحتتر میتوانستند به درصد خوبی در این درس دست یابند، اما با اضافهشدن مطالب پیچیدهتر و پراکندهتر، درس شیمی به یکی از دروس دشوار و چالشی برای داوطلبان کنکور تبدیل شد. در این مقاله، قصد داریم به اشتباهات رایج در روش مطالعه شیمی پرداخته و راهکارهای بهتری برای یادگیری این درس ارائه دهیم.
اشتباهات رایج در مطالعه شیمی کنکور
1. نادیده گرفتن کتاب درسی
یکی از بزرگترین اشتباهات که اکثر دانشآموزان در یادگیری شیمی مرتکب میشوند، کنار گذاشتن کتاب درسی است. بهویژه در سالهای اخیر که کتابهای درسی بهویژه در رشتههای تجربی و ریاضی، به شکلی پیچیدهتر و گاهی نامفهومتر تنظیم شدهاند، بسیاری از داوطلبان به جای اینکه کتاب درسی را بهعنوان منبع اصلی خود قرار دهند، به منابع کمکدرسی و جزوات معلمان روی میآورند. این کار ممکن است در کوتاهمدت نتیجهبخش باشد، اما در بلندمدت بهویژه در هنگام مرور و جمعبندی مباحث قبل از کنکور، مشکلاتی بهوجود خواهد آورد.
کتابهای درسی بهویژه در شیمی، اطلاعات را بهطور منظم و دقیق ارائه میدهند که برای فهم عمیقتر مفاهیم و حل تستهای کنکور ضروری است. در حالی که منابع کمکدرسی ممکن است حجم زیادی از مطالب را در خود جای دهند، اغلب نکات کلیدی و اساسی را نادیده میگیرند یا بهشکل پراکنده به آنها پرداختهاند. بنابراین، مطالعه منظم و دقیق کتاب درسی میتواند در کنار منابع دیگر به تثبیت یادگیری کمک کند.
2. بیتوجهی به پیشنیازها
یکی دیگر از اشتباهات رایج در مطالعه شیمی، بیتوجهی به پیشنیازهای درسی است. شیمی یک درس است که مفاهیم آن بهطور زنجیرهای به هم مرتبط هستند. به عنوان مثال، برای حل مسائل استوکیومتری باید ابتدا موازنه واکنشها را یاد بگیرید. اگر این پیشنیاز را ندانید، نمیتوانید بهخوبی مسائل استوکیومتری را حل کنید. همچنین، یادگیری مفاهیمی مانند اسید و باز یا تعادل شیمیایی پیشنیازهای ضروری برای فهم مفاهیم پیشرفتهتر مانند الکتروشیمی هستند.
عدم رعایت پیشنیازها نه تنها باعث میشود که مفاهیم بهطور کامل درک نشوند، بلکه ممکن است در آزمونها هم به سوالاتی برخورد کنید که بهنظر ساده میآیند، اما بهدلیل عدم یادگیری صحیح مفاهیم پایه، نتوانید آنها را حل کنید. به همین دلیل، بهویژه در درس شیمی، باید همیشه از پیشنیازها شروع کنید و سپس به مفاهیم پیچیدهتر پرداخته و با حل مسائل مختلف تسلط خود را بر این مفاهیم افزایش دهید.
3. مطالعه غیرمتمرکز و پراکنده
شیمی یک درس با حجم زیاد است که اگر مطالعه آن بهصورت پراکنده انجام شود، ممکن است به سردرگمی و فراموشی مطالب منجر شود. بسیاری از داوطلبان در تلاشند که تمام مطالب را بخوانند و بهطور همزمان چندین موضوع را پیش ببرند. این کار نه تنها زمان زیادی میبرد بلکه باعث میشود که نتوانند بهخوبی مطالب را در ذهن خود طبقهبندی کرده و آنها را مرور کنند.
برای حل این مشکل، بهتر است که مطالعه شیمی را به بخشهای کوچکتر تقسیم کنید. هر فصل یا زیر فصل را بهطور کامل و دقیق مطالعه کنید و سپس برای مرور و جمعبندی، نکات کلیدی را یادداشت کرده و آنها را بهطور مرتب مرور کنید. استفاده از فلشکارتها یا جداول برای یادآوری نکات و مفاهیم مختلف شیمی میتواند بسیار مفید باشد.
4. غفلت از اهمیت شکلها و جداول
شکلها و جداول موجود در کتاب درسی شیمی، نقش بسیار مهمی در حل مسائل و پاسخ دادن به سوالات کنکور دارند. متأسفانه بسیاری از داوطلبان به این قسمتها توجه زیادی ندارند و آنها را نادیده میگیرند. اما طراحان کنکور معمولاً از این شکلها و جداول برای طراحی سوالات استفاده میکنند، بهویژه در مباحثی مانند تولید نفت، ساختارهای لوئیسی یا خواص مواد.
بنابراین، بهجای نادیده گرفتن این بخشها، باید آنها را به دقت مطالعه کنید و حتی برخی از جداول و شکلها را در حافظه خود نگه دارید تا در زمان آزمون بتوانید به راحتی از آنها استفاده کنید.
5. حجم زیاد درسنامههای کمکدرسی
درسنامههای کمکدرسی معمولاً حجم زیادی دارند و ممکن است باعث گیجشدن دانشآموزان شوند. در حالی که این درسنامهها میتوانند اطلاعات مفیدی را در اختیار شما قرار دهند، اما گاهی اوقات این حجم زیاد اطلاعات باعث میشود که نتوانید تمرکز خود را روی نکات کلیدی بگذارید.
برای حل این مشکل، بهتر است که در حین مطالعه این درسنامهها، فقط نکات اصلی و کلیدی را یادداشت کرده و از خواندن مطالب اضافی و فرعی پرهیز کنید. بهجای اینکه هر بخش را بهطور کامل مطالعه کنید، میتوانید آن را به بخشهای کوچکتر تقسیم کرده و هر بار فقط یک قسمت را مطالعه کنید.
6. عدم حل تمرینات و تستهای متنوع
یکی از اصلیترین اشتباهات در مطالعه شیمی، عدم حل تستهای متنوع است. حتی اگر مطالب را بهطور کامل مطالعه کنید، اگر آنها را در قالب سوالات کنکوری حل نکنید، نمیتوانید خود را برای آزمون آماده کنید. شیمی یک درس مفهومی است و برای درک عمیق مفاهیم آن، باید تمرینات و تستهای مختلف را حل کنید.
حل تستهای متنوع به شما کمک میکند که با انواع سوالات کنکور آشنا شوید و همچنین مهارتهای تستزنی خود را تقویت کنید. همچنین، این کار باعث میشود که نقاط ضعف خود را شناسایی کرده و بهبود بخشید.
جمعبندی
شیمی یکی از دروس پیچیده و چالشبرانگیز در کنکور است که نیاز به مطالعه منظم، دقیق و استفاده از منابع مختلف دارد. برای یادگیری بهتر این درس، باید از اشتباهات رایج مانند نادیده گرفتن کتاب درسی، بیتوجهی به پیشنیازها، مطالعه پراکنده و غفلت از اهمیت شکلها و جداول پرهیز کنید. همچنین، باید بهطور مرتب تمرینات و تستهای مختلف را حل کرده و از حجم زیاد درسنامهها اجتناب کنید. با رعایت این نکات و برنامهریزی درست، میتوانید به درصد بالایی در شیمی کنکور دست یابید.